Στόμαχος

Ανατομική σχέση του στομάχου με τα υπόλοιπα όργανα της άνω κοιλιάς

Το στομάχι είναι όργανο της κοιλιάς και αποτελεί μέρος του γαστρεντερικού συστήματος. Είναι υπεύθυνο για τη μεταφορά της τροφής από τον οισοφάγο προς το 12κτυλο και το λεπτό έντερο. Εντοπίζεται στο άνω δεξιό ημιμόριο της κοιλίας και υπό φυσιολογικές συνθήκες έχει τη δυνατότητα να αποθηκεύσει έως 1,5 λίτρο τροφής. Παράγει το γαστρικό οξύ, το οποίο παίζει σημαντικό ρόλο στην πέψη των τροφών και στη ρύθμιση του ph του στομάχου. Επίσης παράγει βλέννη, ορμόνες και άλλες ουσίες σε μικρές ποσότητες. Αποτελείται από 5 βασικά μέρη: την καρδία, το θόλο, το σώμα, το άντρο και τον πυλωρό. Τα 3 πρώτα μέρη αποτελούν

το κεντρικό τμήμα του οργάνου και τα 2 επόμενα το περιφερικό τμήμα.

Το στομάχι έρχεται σε επαφή με πολλά όργανα της κοιλιάς, όπως το ήπαρ, το μείζον και το έλασσον επίπλουν, το πάγκρεας, το έντερο και το σπλήνα. Αρδεύεται από πολλές αρτηρίες, κυριότερες των οποίων είναι η δεξιά και η αριστερή γαστρική, η δεξιά και η αριστερή γαστροεπιπλοϊκή και οι βραχείες γαστρικές αρτηρίες. Η φλεβική απορροή του αίματος γίνεται προς τις ομώνυμες φλέβες και η λεμφική απορροή προς ένα πολύ πλούσιο λεμφαγγειακό δίκτυο.

Τύποι καρκίνου του στομάχου

Το τοίχωμα του στομάχου, από μέσα προς τα έξω, αποτελείται από 4 στοιβάδες: το βλεννογόνο, τον υποβλεννογόνιο, τον μυϊκό και τον ορογόνο χιτώνα.

Καρκίνος στομάχου

Καρκίνος είναι δυνατόν να αναπτυχθεί σε οποιοδήποτε σημείο του στομάχου. Πριν την ανάπτυξη της κακοήθειας, μια βλάβη περνά από προ-καρκινωματώδη στάδια και συνήθως η διαδικασία ανάπτυξης καρκίνου παίρνει αρκετά χρόνια για να ολοκληρωθεί. Λόγω της θέσης και του μεγέθους του στομάχου, είναι δυνατόν η κακοήθης βλάβη να αποκτήσει μεγάλο μέγεθος πριν γίνει αντιληπτή και δώσει συμπτώματα. Για το λόγο αυτό, υπάρχει αυξημένη πιθανότητα να δώσει μεταστάσεις ( εντόπιση του καρκίνου και σε άλλο όργανο) πριν γίνει αντιληπτό. Σύμφωνα με τα στοιχεία από τις Ηνωμένες Πολιτείες, περίπου 21.000 νέες περιπτώσεις καρκίνου στομάχου διαγιγνώσκονται κατ’ έτος. Είναι νόσος που προσβάλλει κυρίως τις μεγαλύτερες ηλικίες με μέση ηλικία εμφάνισης τα 65 έτη. Παρουσιάζει ελαφρά υπεροχή στους άνδρες. Τις τελευταίες δεκαετίες η πιθανότητα ανάπτυξης καρκίνου στομάχου έχει μειωθεί παγκοσμίως. Οι λόγοι έχουν να κάνουν με την καλύτερη συντήρηση των τροφών, την κατανάλωση ωμών φρέσκων λαχανικών και την αποτελεσματική αντιμετώπιση του μικροβίου H. Pylori που εντοπίζεται στο στομάχι και αποτελεί μια από τις κύριες αιτίες ανάπτυξης καρκίνου του στομάχου.

Η επέκταση του καρκίνου του στομάχου προς άλλα όργανα μπορεί να γίνει με διάφορους τρόπους:

Σχηματική αναπαράσταση καρκίνου στο μείζον τόξο του στομάχου

Αιματογενώς. Μέσω της κυκλοφορίας του αίματος καρκινικά κύτταρα μπορούν να μεταφερθούν σε άλλα όργανα, όπως το ήπαρ, τα οστά και οι πνεύμονες.
Λεμφογενώς. Λόγω του πλούσιου λεμφικού δικτύου που είναι υπεύθυνο για την απορροή της λέμφου από το στόμαχο είναι δυνατή η επέκταση της νόσου προς τους λεμφαδένες της κοιλιάς και του θώρακα.
Κατά συνέχεια ιστού, όταν ο όγκος αποκτήσει μεγάλο μέγεθος και διηθήσει όλο το τοίχωμα του στομάχου και εν συνεχεία επεκταθεί σε γειτονικά όργανα

Τύποι καρκίνου του στομάχου

Αδενοκαρκίνωμα. Αποτελεί το συνηθέστερο τύπο καρκίνου του οργάνου, σε ποσοστό 90-95% των περιπτώσεων. Προέρχεται από τα κύτταρα του βλεννογόνου και πιο συγκεκριμένα από τα αδενικά κύτταρα.
Λέμφωμα. Αποτελεί το 4% των περιπτώσεων και πρόερχεται από τα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος. Η πρόγνωση και η θεραπευτική προσέγγιση εξαρτώνται από το είδος του λεμφώματος.
Λειομυοσάρκωμα
Στρωματικοί όγκοι (GIST) όγκοι που προέρχονται από τα κύτταρα του Cajal. Κάποιοι στρωματικοί όγκοι είναι κακοήθεις και κάποιοι καλοήθεις. Tα GIST εντοπίζονται στην πλειονότητά τους στο στομάχι και σε μικρότερα ποσοστά στα άλλα όργανα.
Καρκινοειδές στομάχου. Αποτελεί το 2% των περιπτώσεων και προέρχεται από ορμονοπαραγωγά κύτταρα του στομάχου.

Πρόληψη

Η λήψη μιας σειράς μέτρων μπορεί να μας βοηθήσει να μειώσουμε την πιθανότητα εμφάνισης του καρκίνου στομάχου. Ξεκινώντας από τις διατροφικές συνήθειες, όπως προαναφέρθηκε, έχει μεγάλη σημασία η σωστή διατήρηση των τροφίμων, η κατανάλωση φρέσκων λαχανικών και φρούτων, καθώς και πράσινου τσαγιού, ενώ θα πρέπει να αποφεύγεται η κατανάλωση παστών τροφών. Η μείωση του σωματικού βάρους σε υπέρβαρα άτομα, έχει επίσης ευεργετική επίδραση. Υπάρχουν και κάποια δεδομένα στην παγκόσμια βιβλιογραφία σχετικά με τη λήψη βιταμινούχων σκευασμάτων (Α, C, E και σελήνιο) αλλά ακόμα δεν έχει πλήρως εξακριβωθεί ο ρόλος τους.

Εξίσου σημαντική είναι και η αποφυγή του καπνίσματος, δεδομένου ότι ο καπνός θεωρείται προεξάρχουσα αιτία ανάπτυξης καρκίνου, όχι μόνο στο στομάχι αλλά και σε άλλα όργανα.

Μεγάλο θέμα στην παγκόσμια βιβλιογραφία αποτελεί η λοίμωξη από το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού και η καταπολέμηση του ως παράγοντας μείωσης της πιθανότητας εμφάνισης καρκίνου στομάχου. Τα δεδομένα είναι αμφιλεγόμενα σχετικά με την καταλληλότερη αγωγή. Υπάρχουν αρκετοί τρόποι για την ανίχνευση του H. Pylori στον οργανισμό:

Εξέταση αίματος για την εύρεση αντισωμάτων
Γαστροσκόπηση και βιοψία από διάφορες περιοχές του κεντρικού και περιφερικού στομάχου και εξέταση στο μικροσκόπιο
CLO test
Τεστ ουρίας

Η αποφυγή των παραπάνω παραγόντων φαίνεται πως βοηθά σημαντικά στη μείωση της πιθανότητας καρκίνου στομάχου.

Επιβαρυντικοί παράγοντες

Μια σειρά παραγόντων έχουν ενοχοποιηθεί για την πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου του οργάνου. Η παρουσία τους φυσικά δε σημαίνει ότι ένας ασθενής οπωσδήποτε θα νοσήσει αλλά ότι έχει αυξημένη πιθανότητα κάποια στιγμή στη ζωή του να εμφανίσει τη νόσο σε σχέση με τον υπόλοιπο πληθυσμό. Οι κυριότεροι επιβαρυντικοί παράγοντες που έχουν αναγνωριστεί είναι:

Ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού (H. pylori) Ανευρίσκεται σε μεγάλο ποσοστό ανθρώπων που υποβάλλονται σε γαστροσκόπηση και η παρουσία του δε σημαίνει υποχρεωτικά ότι ο ασθενής θα παρουσιάσει τη νόσο, εκτός αν συνυπάρχουν οι κατάλληλες τοπικές συνθήκες για την υπέρμετρη ανάπτυξή του. Ενοχοποιείται για την ανάπτυξη καρκίνου στομάχου, κυρίως στο περιφερικό τμήμα του οργάνου λόγω της χρόνιας λοίμωξης που προκαλεί. Συνδέεται με την ανάπτυξη λεμφώματος και έχει κεφαλαιώδη σημασία η κατάλληλη θεραπευτική αγωγή με αντιβιοτικά σχήματα πριν η λοίμωξή του προκαλέσει την εμφάνιση κακοήθειας.
MALT λέμφωμα. Ασθενείς που στο παρελθόν έχουν θεραπευθεί για το συγκεκριμένο τύπο, έχουν αυξημένη πιθανότητα ανάπτυξης καρκίνου στομάχου.
Φύλο. Ο καρκίνος του στομάχου είναι πιο συχνός στο ανδρικό φύλο
Η αυξημένη ηλικία
Εθνικότητα. Είναι πιο συχνή η εμφάνιση της κακοήθειας σε άτομα από την Ιαπωνία, σε ισπανόφωνους και σε άτομα από τη μαύρη φυλή.
Διατροφή. Η κατανάλωση παστών τροφών και κρέατος ενοχοποιείται για την αυξημένη πιθανότητα καρκίνου στομάχου
Κάπνισμα
Παχυσαρκία
Προηγούμενη επέμβαση στο στομάχι
Ομάδα αίματος Α
Νόσος Menetrier ( υπερτροφική γαστροπάθεια)
Ατροφική γαστρίτιδα
Κακοήθης αναιμία. Έλλειψη βιταμίνης Β12.
Κληρονομικές μορφές καρκίνου στομάχου. Είναι γνωστή η σχέση μεταξύ καρκίνου στομάχου και νόσου FAP, HNPCC και μεταλλαγμένων γονιδίων όπως BRCA 1 και BRCA 2.
Οικογενειακό ιστορικό καρκίνου στομάχου.
Παρουσία πολυπόδων στο στομάχι.
Λοίμωξη από το ιό Epstein-Barr.
Ανοσολογική ανεπάρκεια.
Ενασχόληση με επαγγέλματα όπως ανθρακωρύχοι, εργάτες σε βιομηχανίες πλαστικών κτλ.

Σημεία και συμπτώματα

Δυστυχώς ο καρκίνος στομάχου σπάνια εμφανίζει συμπτώματα στα πρώτα στάδια και για το λόγο αυτό είναι δύσκολη η διάγνωση του σε πρώιμη φάση. Τα σημεία και συμπτώματα περιλαμβάνουν:

Απώλεια όρεξης
Απώλεια βάρους
Κοιλιακό άλγος
Αίσθημα δυσφορίας
Αίσθημα πληρότητας και φούσκωμα μετά την κατανάλωση μικρού γεύματος
Αίσθημα καύσου, δυσπεψία
Ναυτία και έμετος που μπορεί να συνοδεύεται από απώλεια αίματος
Δυσανεξία στην κατανάλωση κρέατος

Διάγνωση καρκίνου στομάχου

Λήψη ιστορικού και φυσική εξέταση του ασθενούς. Ο γιατρός οφείλει να εξετάσει προσεκτικά τον ασθενή και να επιμείνει στην αναζήτηση συμπτωμάτων τα οποία ο ασθενής δε θεωρεί σημαντικά, καθώς και να ελέγξει για πιθανή απώλεια βάρους το τελευταίο χρονικό διάστημα, η οποία όμως να μην οφείλεται σε διαιτητικούς περιορισμούς.
Γαστροσκόπηση. Αποτελεί τη βασική εξέταση για τη διάγνωση καρκίνου του στομάχου. Διενεργείται σε γαστρεντερολογικό ιατρείο ή σε Νοσοκομείο, δεν απαιτεί κάποια ιδιαίτερη προετοιμασία, παρά την αποφυγή λήψης τροφής για 8 ώρες πριν την εξέταση και προσφέρει πολύ σημαντικές πληροφορίες σχετικά με τον αυλό του οργάνου και την ανίχνευση ύποπτων μαζών, οι οποίες μπορούν με τη βοήθεια κατάλληλου εξοπλισμού να αφαιρεθούν ή να γίνει βιοψία με αφαίρεση τμήματος της μάζας το οποίο αποστέλλεται στη συνέχεια για ιστολογική εξέταση για τον αποκλεισμό ύπαρξης κακοήθειας. Συνήθως πραγματοποιείται με ελαφρά αναισθησία (μέθη) με την εισαγωγή ειδικού καθετήρα από το στόμα και μέσω του οισοφάγου καταλήγει στο στομάχι και είναι ακίνδυνη. Παράλληλα μέσω της γαστροσκόπησης γίνεται λήψη υλικού από το στομάχι το οποίο θα εξεταστεί για την πιθανότητα λοίμωξης από H. Pylori.
Βαριούχο γεύμα. Μέθοδος που περιλαμβάνει την κατάποση υγρού που περιέχει βάριο και το οποίο καταλήγει στο στομάχι, ενώ με τη βοήθεια ακτινοσκοπικού μηχανήματος λαμβάνονται πολλαπλές λήψεις που θα ελεγχθούν στη συνέχεια για πιθανές ανωμαλίες στον εσωτερικό χιτώνα του στομάχου.
Ενδοσκοπικό υπερηχογράφημα. Αποτελεί εξέλιξη των τελευταίων ετών και περιλαμβάνει την τοποθέτηση μηχανήματος υπερήχων στην κοιλότητα του στομάχου, όπως και στη γαστροσκόπηση το οποίο μας επιτρέπει την ανάλυση του τοιχώματος του οργάνου ενώ παράλληλα προσδιορίζει το βαθμό διήθησης από τον όγκο και επιτρέπει, μέσω ειδικής κεφαλής τη λήψη βιοψιών από λεμφαδένες πλησίον του στομάχου.
Αξονική τομογραφία. Επιτρέπει την πλήρη απεικόνιση, όχι μόνο του στομάχου αλλά και της υπόλοιπης κοιλιάς καθώς και του θώρακα και μας επιτρέπει να ελέγχουμε για τυχόν μεταστάσεις, κάτι που αλλάζει τη θεραπευτική προσέγγιση. Παράλληλα, μέσω της αξονικής είναι δυνατή η λήψη βιοψιών από μάζες ενδοκοιλιακές ή η αφαίρεση ενδοκοιλιακών συλλογών υγρού. Απαιτείται ο εξεταζόμενος να μείνει νηστικός το πρωί της εξέτασης και συνήθως η εξέταση πραγματοποιείται μετά από χορήγηση σκιαγραφικού υλικού από το στόμα και ενδοφλεβίως, με στόχο την καλύτερη δυνατή απεικόνιση του στομάχου και των γειτονικών δομών. Παρενέργεια της χορήγησης σκιαγραφικού είναι η αλλεργική αντίδραση, η οποία μπορεί να εκδηλωθεί είτε ως απλή ερυθρότητα προσώπου και εξάνθημα άκρων και κορμού είτε ως σοβαρότερη αλλεργική αντίδραση που απαιτεί ιατρική παρέμβαση. Πριν την εξέταση, ο ασθενής οφείλει να ενημερώνει την ακτινολογική ομάδα για τυχόν ιστορικό αλλεργιών.
Μαγνητική τομογραφία κοιλίας. Εναλλακτική μέθοδος απεικόνισης της κοιλίας αντί για αξονική. Προσφέρει εξίσου πολύτιμες πληροφορίες και πλεονεκτεί ως προς το ότι δεν σχετίζεται με ακτινοβολία.
ΡΕΤ (positron emission tomography) Η εξέταση στηρίζεται στην ανίχνευση καρκινικών εστιών ακόμα κι όταν αυτές έχουν μικρό μέγεθος, λόγω του μεγαλύτερου μεταβολισμού της γλυκόζης σε σχέση με τα φυσιολογικά κύτταρα. Πολλές φορές πραγματοποιείται ταυτόχρονα με της αξονική τομογραφία και οι πληροφορίες από τις 2 εξετάσεις αθροίζονται σε κοινή εικόνα.
Διαγνωστική λαπαροσκόπηση. Συνήθως η εξέταση αυτή πραγματοποιείται μετά τη διάγνωση του καρκίνου του στομάχου και στόχο έχει να ελέγξει αν η νόσος περιορίζεται στο στόμαχο ή επεκτείνεται και σε άλλα όργανα, κάτι που αλλάζει τη θεραπευτική προσέγγιση.

Σταδιοποίηση καρκίνου στομάχου

Η σταδιοποίηση ενός καρκίνου δείχνει το βαθμό επέκτασης αυτού στο όργανο ή και σε άλλα όργανα καθώς και στους λεμφαδένες. Είναι πολύ σημαντική δεδομένου ότι καθορίζει και τη θεραπευτική στρατηγική εναντίον του καρκίνου. Καθορίζεται από 3 στοιχεία, το μέγεθος του όγκου,(Τ) τη διήθηση λεμφαδένων (Ν) από καρκινικά κύτταρα και την επέκταση του καρκίνου σε άλλα όργανα.(Μ)

Τ1: Ο όγκος καταλαμβάνει βλεννογόνο και υποβλεννογόνο
Τ2: Ο όγκος καταλαμβάνει τη μυϊκή στοιβάδα
Τ3: Ο όγκος καταλαμβάνει τον υπορογόνιο χιτώνα
Τ4: Ο όγκος διηθεί όλο το τοίχωμα και επεκτείνεται σε γειτονικά όργανα
Ν0: Κανένας λεμφαδένας δε διηθείται από καρκινικά κύτταρα
Ν1: Διήθηση 1-2 λεμφαδένων

Ν2: Διήθηση 3-6 λεμφαδένων
Ν3: Διήθηση 7 ή περισσοτέρων λεμφαδένων
Μ0: Καμία μετάσταση
Μ1: Απομακρυσμένες μεταστάσεις

Με τον προσδιορισμό αυτών των στοιχείων δημιουργείται ένα σύστημα 4 σταδίων , όπου στο στάδιο 1 η νόσος έχει τη μικρότερη επέκταση, ενώ στο στάδιο 4 η νόσος παρουσιάζει απομακρυσμένες μεταστάσεις και τα στάδια 2 και 3 παρουσιάζουν ενδιάμεση εικόνα με σταδιακή αύξηση της έκτασης της νόσου τόσο στο στόμαχο όσο και στις ομάδες των λεμφαδένων γύρω από το στόμαχο.

Διάγνωση καρκίνου στομάχου

ΣΤΑΔΙΟ ΝΟΣΟΥ	ΜΕΣΗ ΕΠΙΒΙΩΣΗ
Στάδιο ΙΑ	71%
Στάδιο ΙΒ	57%
Στάδιο ΙΙΑ	45%
Στάδιο ΙΙΒ	33%
Στάδιο ΙΙΙΑ	20%
Στάδιο ΙΙΙΒ	14%
Στάδιο ΙΙΙC	9%
Στάδιο IV	4%

Θεραπεία καρκίνου στομάχου

Η θεραπευτική προσέγγιση του κάθε ασθενούς που πάσχει από καρκίνο του στομάχου διαφέρει και εξαρτάται από το στάδιο της νόσου και από τη γενικότερη κατάσταση του ασθενούς, ενώ παράλληλα σημασία έχει και η καλή συνεργασία μεταξύ θεράποντος και ασθενούς σε όλα τα επίπεδα με στόχο την καλύτερη δυνατή προσφορά ιατρικών υπηρεσιών. Παράλληλα ο χειρουργός και η θεραπευτική ομάδα στο σύνολό της οφείλουν να ενημερώνουν τον κάθε ασθενή σχετικά με τις νεότερες εξελίξεις πάνω στον καρκίνο στομάχου, ώστε να γίνεται πιο εύκολη η συμμετοχή του ασθενούς σε ερευνητικά πρωτόκολλα θεραπείας, πάντα υπο τον έλεγχο του θεράποντος.

Οι κυριότερες μορφές θεραπείας είναι η χειρουργική επέμβαση, η χημειοθεραπεία και η ακτινοθεραπεία. Πολλές φορές είναι απαραίτητος ο συνδιασμός των θεραπειών αυτών ώστε να επιτύχουμε το καλύτερο δυνατό θεραπευτικό αποτέλεσμα. Απαραίτητη στις περιπτώσεις αυτές είναι η καλή συνεργασία μεταξύ χειρουργού, ογκολόγου και ακτινοθεραπευτή, καθώς και η συνεχής επαφή τους με τους ασθενείς.

Χειρουργική του στομάχου

Εικόνα μερικής γαστρεκτομής με stapler

Πρόκειται για την αποτελεσματικότερη θεραπευτική επέμβαση για ασθενείς που πάσχουν από καρκίνο στομάχου. Δίνει τις μεγαλύτερες πιθανότητες ίασης και μπορεί να συνδιαστεί και με τις άλλες θεραπευτικές μεθόδους. Το είδος της επέμβασης εξαρτάται από το στάδιο της νόσου και από το είδος της κακοήθειας. Χειρουργική επέμβαση διενεργείται ακόμα και σε ασθενείς με εκτεταμένη νόσο, αφού έχει βρεθεί ότι βελτιώνει τη συνολική επιβίωση των ασθενών, χωρίς να αφαιρείται το σύνολο των καρκινικών κυττάρων από τον οργανισμό. Το είδος αυτό επέμβασης ονομάζεται παρηγορική αφού στόχο έχει την ανακούφιση των συμπτωμάτων του καρκίνου, τη βελτίωση της ποιότητας ζωής και τη βελτίωση της συνολικής επιβίωσης.

Εμφάνιση στομάχου μετά τη διατομή

Ενδοσκοπική βλεννογονική εκτομή: Εφαρμόζεται σε λίγες περιπτώσεις όπου η καρκινική μάζα περιορίζεται στο βλεννογόνο του στομάχου, γίνεται με τη βοήθεια του γαστροσκοπίου και συνήθως η πιθανότητα διασποράς της νόσου στους λεμφαδένες είναι πολύ μικρή.
Υφολική γαστρεκτομή: Στην επέμβαση αυτή αφαιρείται μόνο ένα τμήμα του στομάχου και συνήθως αφορά καρκίνους που εντοπίζονται στο περιφερικό τμήμα του οργάνου. Παράληλα αφαιρείται και το αρχικό τμήμα του 12κτύλου και οι ομάδες λεμφαδένων πέριξ του στομάχου. Το υπόλοιπο τμήμα του στομάχου αναστομώνεται με το αρχικό τμήμα του λεπτού εντέρου, τη νήστιδα. Η σίτιση των ασθενών μετεγχειρητικά γίνεται σταδιακά, με υγρά και εν συνεχεία με πολτώδεις τροφές και τελικά με στερεές τροφές, οι οποίες πρέπει να μασώνται καλά πριν την κατάποση.
Ολική γαστρεκτομή: Συνήθως αφορά όγκους μεγάλου μεγέθους ή όγκους που εντοπίζονται στο κεντρικό τμήμα του στομάχου. Κι εδώ είναι απαραίτητη η αφαίρεση των λεμφαδένων του στομάχου. Εν συνεχεία ο οισοφάγος αναστομώνεται με τη νήστιδα. Ο ασθενής μετά την επέμβαση ακολουθεί για ένα μικρό χρονικό διάστημα συγκεκριμένο διαιτολόγιο. Συνιστάται η κατανάλωση πολλών μικρών γευμάτων και η καλή μάσηση των τροφών. Μπορεί να απαιτηθεί η αφαίρεση κι άλλων οργάνων, όπως ο σπλήνας, τμήμα του οισοφάγου ή του παγκρέατος.

Μια σειρά επιπλοκών μπορεί να εμφανιστούν μετά από μια χειρουργική επέμβαση στομάχου. Τα ποσοστά επιπλοκών είναι μικρότερα σε χειρουργικά κέντρα που εμφανίζουν μεγάλη πείρα γύρω από τη γαστρική χειρουργική. Αυτές περιλαμβάνουν:

Σχηματική απεικόνιση γαστρονηστιδικής αναστόμωσης κατά Billroth II μετά από μερική γαστρεκτομή.

Αιμορραγία
Διαφυγή από την αναστόμωση
Θρόμβωση
Κάκωση γειτονικών οργάνων
Επίσχεση της λειτουργίας του πεπτικού σωλήνα (συνήθως προσωρινή)
Έλλειψη βιταμινών
Αίσθημα μετεωρισμού μετά το φαγητό
Κοιλιακό άλγος

Η συνολική πιθανότητα εμφάνισης των επιπλοκών αυτών δεν ξεπερνά το 12-15% και το ποσοστό αυτό τείνει να μειωθεί τα τελευταία χρόνια λόγω της καλύτερης κατανόησής μας γύρω από τη χειρουργική του στομάχου και τη χρήση της τεχνολογίας.

Χημειοθεραπεία

Η χημειοθεραπεία περιλαμβάνει τη χορήγηση φαρμάκων από το στόμα ή από τη φλέβα με στόχο τη βελτίωση της επιβίωσης των ασθενών. Χορηγείται είτε ως κύρια θεραπεία πριν την επέμβαση είτε συμπληρωματικά μετά την επέμβαση, με στόχο την αποφυγή υποτροπής της νόσου. Άλλες φορές η χημειοθεραπεία μπορεί να συνδιάζεται με την ακτινοθεραπεία με στόχο τη μεγιστοποίηση των θεραπευτικών αποτελεσμάτων. Χημειοθεραπεία χορηγείται ακόμα και σε ασθενείς με μεταστάσεις σε άλλα όργανα από καρκίνο στομάχου.

Μια σειρά σκευασμάτων μπορούν να χορηγηθούν στους ασθενείς ανάλογα με το είδος του όγκου, την επέκταση και το στάδιό του και τη γενικότερη κατάσταση του οργανισμού. Αυτά περιλαμβάνουν την φλουορουρακίλη, τη δοξορουμπικίνη, τη μεθοτρεξάτη, την ετοποσίδη, την πακλιταξέλη, τη σισπλατίνη και την ιρινοτεκάνη. Συνήθως χορηγούνται σε συνδιασμούς ανάλογα με τις ανάγκες του οργανισμού.

Οι κυριότερες παρενέργειες της χημειοθεραπείας περιλαμβάνουν:

Ναυτία-έμετος
Απώλεια μαλλιών
Νευροπάθεια και διαταραχές αισθητικότητας
Απώλεια όρεξης
Διάρροιες
Στοματίτιδα
Διαταραχές στις εξετάσεις αίματος και πτώση των λευκών αιμοσφαιρίων με αποτέλεσμα συχνές λοιμώξεις, αιμορραγική διάθεση λόγω πτώσης των αιμοπεταλίων και αναπνευστικές διαταραχές και κόπωση λόγω πτώσης του αιματοκρίτη.

Συνήθως οι παρενέργειες αυτές είναι προσωρινές αλλά σε κάθε περίπτωση είναι απαραίτητη η στενή επαφή μεταξύ ογκολόγου και ασθενούς για την πρώιμη αναγνώριση των επιπλοκών της θεραπείας και την έγκαιρη αντιμετώπισή τους.

Ακτινοθεραπεία

Χορηγείται συμπληρωματικά μετά από χειρουργική επέμβαση με στόχο την εξουδετέρωση μικρών καρκινικών εστιών που δεν αφαιρέθηκαν με την επέμβαση. Συνήθως έχει ήπιες παρενέργειες που περιλαμβάνουν:

Δερματοπάθεια
Ναυτία-έμετος
Διάρροιες
Κόπωση
Αιματολογικές διαταραχές

Είναι πολύ σημαντικό να ενημερώνεται η θεραπευτική ομάδα σχετικά με την εμφάνιση των παρενεργειών αυτών ώστε να τις αντιμετωπίζει κατάλληλα και έγκαιρα.

Μετεγχειρητική παρακολούθηση: (follow-up)

Μετά την ολοκλήρωση της θεραπείας, οι ασθενείς πρέπει να μπαίνουν σε πρωτόκολλο παρακολούθησης για τον κίνδυνο υποτροπής της νόσου. Προτείνεται η λήψη ιστορικού και η κλινική εξέταση να πραγματοποιούνται κάθε 4-6 μήνες, παράλληλα με αιματολογικό έλεγχο για τα 2 πρώτα έτη και ακολούθως μια φορά το χρόνο. Ακόμα προτείνεται περιοδικός ακτινολογικός και ενδοσκοπικός έλεγχος και μέτρηση επιπέδων της βιταμίνης Β12 σε ασθενείς με υφολική και ολική γαστρεκτομή.