Γαστροοισοφαγική Παλινδρόμηση

Σχηματική αναπαράσταση γαστρο-οισοφαγικής παλινδρόμησης, όπου το περιεχόμενο του στομάχου, λόγω ανεπάρκειας του κατώτερου οισοφαγικού σφιγκτήρα παλινδρομεί στον οισοφάγο

Πρόκειται για το φαινόμενο κατά το οποίο, ο κατώτερος οισοφαγικός σφιγκτήρας δεν κλείνει επαρκώς (διαταραγμένη λειτουργικότητα) με αποτέλεσμα το περιεχόμενο του στομάχου (όξινο περιεχόμενο) να παλινδρομεί στο κατώτερο τμήμα του οισοφάγου, προκαλώντας συμπτώματα, όπως οπισθοστερνικό καύσου και έντονο πόνο. Όταν το φαινόμενο αυτό είναι αρκετά συχνό και παρατηρείται πάνω από 2 φορές την εβδομάδα, τότε ονομάζεται γαστροοισοφαγική παλινδρομική νόσος (ΓΟΠΝ).

Συμπτώματα

Το κυριότερο σύμπτωμα της ΓΟΠ είναι η καυσαλγία, δηλαδή το έντονο αίσθημα καύσου που εντοπίζεται πίσω από το στέρνο στο κατώτερο τμήμα της θωρακικής κοιλότητας. Έντονος επίσης είναι και ο πόνος μεταξύ των γευμάτων. Σπανιότερα, κάποιοι ασθενείς παρουσιάζουν ξηρό βήχα και δυσκολία στην κατάποση.

Αίτια

Η ακριβής αιτία δεν έχει πλήρως εξακριβωθεί. Φαίνεται πως σημαντικό ρόλο παίζουν ανατομικές και λειτουργικές διαταραχές του κατώτερου οισοφαγικού σφιγκτήρα. Επίσης σημαντικό ρόλο διαδραματίζει και η παρουσία διαφραγματοκήλης. Το διάφραγμα εμποδίζει την παλινδρόμηση του όξινου περιεχομένου του στομάχου προς τον κατώτερο οισοφάγο, συνεπώς η  διαφραγματοκήλη που αποτελεί ανατομική ανεπάρκεια του διαφράγματος ευνοεί την παλινδρόμηση και την εμφάνιση ΓΟΠ.  ?λλοι παράγοντες που προδιαθέτουν στην εμφάνιση ΓΟΠ, είναι η παχυσαρκία, το κάπνισμα και η εγκυμοσύνη, λόγω της αύξησης της ενδοκοιλιακής πίεσης που ωθεί το όξινο περιεχόμενο του στομάχου προς τον οισοφάγο.

Μια σειρά τροφών επιτείνουν τα συμπτώματα της ΓΟΠ και για το λόγο αυτό θα πρέπει να αποφεύγονται από τους ασθενείς. Αυτές περιλαμβάνουν:

  • Φρούτα με κιτρικό οξύ
  • Σοκολάτα
  • Καφές
  • Αλκοόλ
  • Λιπαρά γεύματα
  • Κρεμμύδια-σκόρδα
  • Πικάντικα φαγητά
  • Σάλτσες

 

Διάγνωση

Η διάγνωση της ΓΟΠ τίθεται καταρχάς από το σωστό ιστορικό και την κλινική εξέταση του ασθενούς. Απαραίτητες εξετάσεις για την τεκμηρίωση της διάγνωσης είναι το βαριούχο γεύμα, η μανομετρία οισοφάγου, PHμετρία οισοφάγου και η γαστροσκόπηση.

Θεραπεία

Η θεραπεία της νόσου είναι πολυπαραγοντική και περιλαμβάνει αλλαγές στις συνήθειες της ζωής, φαρμακευτική αγωγή και τέλος χειρουργική αποκατάσταση.

Αλλαγές στον τρόπο ζωής

  • Απώλεια περίσσειας βάρους
  • Διαιτητικές αλλαγές
  • Διακοπή καπνίσματος
  • Αποφυγή αλκοόλ
  • Κατανάλωση μικρών και συχνών γευμάτων
  • Αποφυγή κατάκλισης τουλάχιστον για 2 ώρες μετά τη λήψη γεύματος
  • Αποφυγή στενών ρούχων
  • Ανύψωση του άνω μέρους του σώματος κατά τον ύπνο τις περιόδους έντονης συμπτωματολογίας
    ΓΟΠ

    Εικόνα από γαστροσκόπησης όπου αναδεικνύεται ο ερεθισμός του κατώτερου οισοφάγου (εξέρυθρη περιοχή) λόγω της παλινδρόμησης του γαστρικού υγρού

Κυριότερες κατηγορίες φαρμάκων για τη ΓΟΠ

  • Αντιόξινα
  • Αναστολείς αντλίας πρωτονίων
  • Η2-αναστολείς
  • Προκινητικά φάρμακα

Χειρουργική αντιμετώπιση

Σε περίπτωση που οι παραπάνω μέθοδοι αποτύχουν, ο ασθενής οδηγείται στο χειρουργείο. Η επέμβαση εκλογής στις περιπτώσεις αυτές είναι η λεγόμενη θολοπλαστική κατά Nissen. Σύμφωνα με την επέμβαση αυτή, ο θόλος του στομάχου τυλίγεται γύρω από τον κατώτερο τμήμα του οισοφάγου και ενισχύει τον υποτονικό κατώτερο οισοφαγικό σφιγκτήρα, ενώ παράλληλα αποκαθιστά και τη διαφραγματοκήλη.

Η επέμβαση αυτή σήμερα διενεργείται λαπαροσκοπικά, ο ασθενής παραμένει στο Νοσοκομείο για 1-3 ημέρες και σε 2-3 εβδομάδες επιστρέφει στην εργασία του.

Μακροχρόνιες επιπλοκές της ΓΟΠΝ

Η μακροχρόνια εμφάνιση συμπτωμάτων από τη γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, συνδέεται με σοβαρές επιπλοκές. Η παλινδρόμηση περιεχομένου του στομάχου οδηγεί σε φλεγμονή, η οποία ονομάζεται οισοφαγίτιδα. Η φλεγμονή και ο χρόνιος ερεθισμός του οισοφάγου μπορούν να οδηγήσουν σε αιμορραγία. Η ανάπτυξη ουλώδους ιστού λόγω των παραπάνω μπορεί να οδηγήσει με τη σειρά της στη στένωση του οισοφάγου και σε δυσφαγία. Τέλος, η χειρότερη επιπλοκή από τη ΓΟΠ είναι η ανάπτυξη οισοφάγου Barrett, λόγω της αντικατάστασης του πλακώδους επιθηλίου του οισοφάγου από κυλινδρικό επιθήλιο, κάτι το οποίο προδιαθέτει στην ανάπτυξη καρκίνου του οισοφάγου μακροχρόνια.